Temel Fotoğrafçılık İpuçları

Fotoğrafçılığa yeni başlayan herkesin bilmesi gereken temel bilgiler hem daha iyi fotoğraflar çekmenize hem de yaratıcılığınızı serbest bırakmaya yardımcı olacaktır. 

Bu yazımızda temel bilgilerden başlayarak fotoğrafçılığa dair önemli bilgiler ve teknikler bulabilirsiniz.

1. Fotoğrafçılığın Temel Bileşenleri

Fotoğrafçılığı anlamak için öncelikle ışığın, kompozisyonun ve ekipmanın rolünü bilmek gerekir:

• Işık: Fotoğrafların kalitesini en çok etkileyen faktördür. Doğru ışık kullanımı, fotoğrafa boyut ve derinlik katar.
• Kompozisyon: Doğru bir anlatım için nesnelerin kadraj içinde dengeli ve dikkat çekici bir şekilde yerleştirilmesidir.
• Ekipman: Kullanılan ekipmanların ve aksesuarların ortaya çıkacak iş üzerindeki etkisi oldukça büyüktür. Örneğin lens seçimi fotoğrafın sonucunu doğrudan etkiler.
•  

2. Ekipmanı Tanıyın ve Doğru Ayarları Kullanın

Ekipmanınızı etkili bir şekilde kullanabilmek için temel ayarları anlamanız gerekir. Ne işe yaradıkları ve aralarındaki bağlantıyı hızlı bir şekilde kavramak için bol bol fotoğraf çekin. Bunu yaparken de makinenizin tam manuel mod’da olmasına özen göstermelisiniz. ISO: Kameranın zayıf ışık hassasiyetini artırır ya da azaltır. Özellikle loş ve zayıf ışığın olduğu ortamlarda ISO'yu artırabilirsiniz. Ancak ISO değerini aşırı artırmak kumlanmaya yol açabilir. Örneğin, ISO 100 ya da 400 gibi düşük değerler parlak ve iyi aydınlatılmış (güneş ışığında) ortamlarda kullanılırken, ISO 800 veya üzeri değerler loş ışıklı iç mekanlarda veya güneş battıktan sonra tercih edilir. Yüksek ISO değerlerinde kumlanma oluşabileceğinden fotoğraf düzenleme yazılımlarıyla (Örneğin; Noise Reduction) kumlanma azaltma uygulanabilir. Bazı fotoğrafçılar ise bu kumlanmayı kompozisyonunu güçlendirmek için kullanabilir. Diyafram (Aperture): Alan derinliği ve içeri (sensöre) giren ışığı kontrol eder. Daha açık bir diyafram (küçük f değeri) nesneyi vurgulamak için arka planı flu yapacaktır. Örneğin f/1.2, f/1.4 veya f/2.8 gibi düşük f değerleri portre fotoğrafçılığında kullanılarak öznenizi öne çıkarır. Açık diyaframlar (f1.4, f2.8 gibi) genellikle daha az ışıklı ortamlarda da avantaj sağlar. Manzara fotoğrafçılığında ise f/8 veya f/11 gibi daha yüksek f değerleri tercih edilerek tüm sahne net tutulabilir. Enstantane Hızı (Shutter Speed): Hareketi dondurmak veya hareket bulanıklığı oluşturmak için kullanılır. Örneğin, 1/1000 saniye gibi hızlı bir enstantane değeri, spor müsabakalarında veya hareketli nesneleri dondurmak için idealdir. Buna karşılık, 1/30 saniye veya daha yavaş bir enstantane değeri, akan suyun ipeksi bir görünüm kazanması gibi yaratıcı efektler oluşturabilir. Tabi ki düşük enstantane değerlerinde elde fotoğraf çekmek oldukça zor hatta bazı durumlarda imkansız olduğundan tripod kullanımı görüntü netliği sağlamak için önem kazanacaktır.

3. Pozlama ve Pratik Kullanım Örnekleri

Pozlama, bir fotoğrafın ne kadar aydınlık veya karanlık olacağını belirlemektir. Üç temel ayarın dengesiyle (ISO, diyafram ve enstantane hızı) kontrol edilir:

• Doğru Pozlama: Fotoğrafın ne çok karanlık (az pozlanmış) ne de çok aydınlık (fazla pozlanmış) olmamasıdır. Genellikle kameranın pozlama ölçerini kullanarak bunu sağlayabilirsiniz.
• Pozlama Telafisi: Manuel modda pozlamayı yapmak sizin elinizdedir. Yarı otomatik ve tam otomatik modlarda ise makine üzerinde bulunan pozlama telafisi tuşunu kullanarak fotoğrafı daha aydınlık (+) veya karanlık (-) yapabilirsiniz.
•  
• 4. Kompozisyon Kurallarını Öğrenin

Kompozisyon iyi bir fotoğrafın temelidir. Kadraj kurarken aşağıdaki kurallara uymaya çalışarak anlatım gücünüzü artırabilirsiniz. 

• Üçler Kuralı (Rule of Thirds): Üçler Kuralı, bir görüntüyü yatay ve dikey olarak üç eşit parçaya bölen iki yatay ve iki dikey çizgi kullanılarak bir ızgara oluşturulmasını önerir. Bu çizgiler, görsel alanı dokuz eşit dikdörtgene böler. Önemli ögeler veya odak noktaları, bu çizgilerin kesişim noktalarına ya da çizgilerin kendisine yerleştirilerek daha dengeli ve estetik bir kompozisyon sağlanır.
• Altın Oran: Altın oran, kompozisyon oluştururken daha estetik ve dengeli görüntüler elde etmek için kullanılan matematiksel bir kuraldır. Fibonacci spirali altın oranı temel alan bir geometrik şekildir. Bu spiral, kompozisyondaki ana unsurların izleyiciyi çekmesini sağlar. Daha doğal ve hoş bir denge sağlayarakizleyicinin dikkatini fotoğrafın doğru bölgesine yönlendirir. 
• Ön Plan ve Arka Plan: Fotoğrafa derinlik kazandırmak ya da anlatmak istediğiniz konuyu güçlendirmek için ön planı ve arka planı dikkatli seçmeniz gerekmektedir. Özellikle arka plan karmaşa veya bütünleyici olmayan bir durumdaysa ön planda çekilen nesnenin anlatım gücü de azalacaktır. 
• Simetri ve Desenler: Birbirini tekrarlayan desenler ve simetrik kompozisyonlar güçlü bir görsel etki yaratır.
• Çerçeveleme (Framing): Doğal çerçeveler (örneğin, bir pencere, kapı veya ağaç dalları) kullanarak dikkat odağını nesneye yönlendirebilirsiniz.
• Boşluk (Negative Space): Ana nesnenin çevresinde boş alan bırakarak sade ve etkili kompozisyonlar oluşturabilirsiniz. Bu teknik, izleyicinin dikkatini doğrudan ana nesneye çeker.
• Bakış Yönü: Öznenin baktığı veya hareket ettiği yönde boşluk bırakmak, fotoğrafın akışını güçlendirir.
• Hareket ve Çizgiler: Diyagonal veya S-şeklindeki çizgiler, izleyicinin gözüne rehberlik eder ve dinamizm katar.
•  
• 5. Işık Türleri / Kullanım ve Püf Noktalar

Işığın yoğunluğu, açısı ve yönü fotoğrafta dramatik farklar yaratabilir. 

• Altın Saatler: Gün doğumu ve batımı sırasındaki yumuşak ve sıcak ışık, portrelerden manzara çekimlerine kadar birçok türde etkileyici sonuçlar verir. Altın saatlerde ışığın geliş açısını göz önünde bulundurarak nesnenizin gölgelerini istediğiniz gibi kontrol edebilirsiniz. En keyifli ışık türlerinden birisidir. 
  
• Yanal Işık (Side Lighting): Işığın yan taraftan gelmesidir. Nesnelerde derinlik ve dokusal detay oluşturur. Yanal ışık özellikle portre ve still-life çekimlerinde etkileyicidir.
  
  
• X-E5 + XF23mmF2 R WR
•  
• Arka Işık (Backlighting): Işığın arkadan gelmesi, dramatik silüetler veya parlak bir arka plan efekti yaratır. Doğru pozlama ile nesnenizin hatlarını öne çıkarabilirsiniz. Bu teknik, gün batımında veya açık havada muhteşem sonuçlar verir.
• Difüz Işık: Parlak güneş ışığı yerine bulutlu bir havada veya bir difüzer yardımıyla ışığın yumuşatılması, gölgelerin daha az sert olmasını sağlar. Yani homojen bir ışık da denilebilir. Özellikle portre çekimlerinde doğal ve dengeli bir görünüm elde edilmek istediğinde kullanılır. 
• Reflektör Kullanımı: Öznenizin yüzüne veya karanlık kalan bölgelere ışığı yansıtmak için reflektör kullanabilirsiniz. Reflektör, özellikle açık havada gölgeleri doldurmak için harika bir araçtır.
• Doğrudan Işıktan Kaçınma: Özellikle öğle saatlerinde güneş ışığı sert ve doğrudandır, bu da istenmeyen sert gölgeler oluşturabilir. Bu tür ışığı yumuşatmak için gölgeli alanlara geçebilir veya ışığı kırmak için bir difüzer kullanabilirsiniz.
• Renk Sıcaklığı: Günün saatine ve ışığın türüne göre renk sıcaklığı değişir. Sabahın erken saatleri ve gün batımı sıcak tonlar sunarken, öğle güneşi daha soğuk tonlar verebilir. Beyaz dengesini (White Balance) manuel olarak ayarlayarak istediğiniz atmosferi oluşturabilirsiniz.
• Yapay Işık Kaynakları: Stüdyo çekimlerinde flaş veya sürekli ışık kullanabilirsiniz. Bu ışık kaynaklarının yumuşatılması veya yönlendirilmesiyle istediğiniz duyguyu ya da etkiyi yakalayabilirsiniz. 

6. Manuel Modu Kullanmaktan Çekinmeyin
Manuel moda geçerek kameranızın tüm ayarlarını kontrol edebilirsiniz. Yeni başlayanların muhakkak manuel kullanmasını öneririz. Enstantane, diyafram ve ISO ile pozlamayı doğru yapmayı öğrenmek için en uygun mod olduğunu söyleyebilirim. Hayalinizde yarattığınız fotoğrafı çekmeye çalışırken otomatik modlarda olan bir makine sizin ne istediğinizi bilemeyecektir. Kontrolün sizde olması sayesinde yaratıcı ve etkileyici fotoğraflar yakalamız daha rahat olur. 

7. Deneme ve Pratik
Fotoğrafçılık bir pratik işidir. Ne kadar çok tekrar ve deneme yapılırsa öğrenilen bilgiler o kadar çok oturur.
Farklı ışık koşullarında ve mekanlarda çekim yaparak deneyim kazanmaya çalışın.
Farklı açılardan fotoğraf çekerek kompozisyon ve yaratıcılığınızı artırın. Göz hizasından çıkarak ilgi çekici kareler yakalayabilirsiniz. 

8.Ekipman ve Aksesuarlar
Makineniz yoksa buradan makine seçimi ile alakalı yazımıza ulaşabilirsiniz.

• İlk olarak, standart kit lensiniz varsa yanına farklı bir açıda lens almanızı öneririz. Özellikle sabit odaklı 23mm ya da 35mm aralığında bir lens kadraj kurarken sizi kısıtlayacaktır. Fakat bu kısıtlanma sizin gelişiminiz için çok yararlı olacak. Lens çeşitliliği sizi farklı açılardan çekim yapmaya zorlayacak ve gelişiminizi hızlandıracaktır. Aynı zamanda daha çok ışık aldığı için (f1.4, f1.7, f2, f2.8 gibi) özellikle akşam çekimlerinde ISO’ya çok yüklenmenize gerek kalmayacak.
  Fotoğraf çekimi yaparken tripod kullanmak özellikle uzun pozlama, mimari ve manzara çekimlerinde daha keskin ve net fotoğraflar almanızı sağlayacaktır.
  Yedek bataryanızın ve yedek hafıza kartınızın her zaman yanınızda olmasında fayda var. Ne kadar planlı ya da titiz olduğunuza inansanız da aksilik ya da dalgınlıkla sorun yaşayabilirsiniz. 
  
  Son olarak mutlaka bir fotoğraf çantası kullanın. Fotoğraf çantaları ani hava ve ısı değişimlerinin oluşmasını engellerken buğulanma, toz ve kötü hava koşullarından da makinenizi koruyacaktır.
•  
  YARDIMCI EKİPMANLAR

  Tripodlar

  Bataryalar ve Şarj Cihazları

  Çantalar

  Hafıza Kartları

Kamera seçimi hakkında detaylı bilgi almak için ürün danışmanlarımız ile İletişim Formu ya da Whatsapp aracılığıyla iletişime geçebilirsiniz.

Yazar Hakkında 1984 yılında İstanbul'da doğdum. 2004 yılında ise fotoğraf ile ilgilenmeye başladım. Birçok farklı alanda fotoğraf çekerek yeni tekniklerle birlikte kendi fotoğraf çizgimi çizmeye çalıştığım bu seyahatimde sizlere yol göstermek için Fujifilm bünyesinde eğitim ve etkinlik alanında 2014 yılında çalışmaya başladım. Ulusal ve uluslararası fotoğraf yarışmalarında dereceler aldım ve farklı alanda eğitim danışmanlıkları yaptım. Fotoğraf çekerken eğlenmeyi sevdiğim için ticari işlerle pek uğraşmamaya çalışsam da farklı alanlarda çekimler yaptım.